فیبر نوری

فیبر نوری یکی از شگفت‌انگیزترین دستاوردهای فناوری ارتباطات است که با استفاده از تارهای باریک شیشه‌ای یا پلاستیکی، امکان انتقال داده‌ها را با سرعتی بسیار بالاتر از کابل‌های مسی فراهم می‌کند و همین ویژگی موجب شده است که به ستون اصلی زیرساخت شبکه‌های اینترنتی و مخابراتی جهان تبدیل شود؛ مکانیزم عملکرد آن بر پایه بازتاب داخلی کامل است، به این معنا که پالس‌های نوری درون هسته فیبر حرکت کرده و بدون خروج از مسیر، مسافت‌های طولانی را طی می‌کنند، در نتیجه کیفیت سیگنال حتی در فواصل زیاد کاهش نمی‌یابد؛ این برتری بزرگ باعث شده تا فیبرهای نوری پهنای باندی فوق‌العاده گسترده و سرعتی بی‌رقیب ارائه دهند، به‌گونه‌ای که در پروژه‌های اینترنت پرسرعت خانگی، سازمانی و بین‌المللی به عنوان گزینه‌ای بی‌بدیل شناخته شوند؛ از دیگر مزایای مهم آن مقاومت در برابر نویزهای الکترومغناطیسی است که این ویژگی، امنیت و پایداری انتقال داده‌ها را افزایش می‌دهد؛ همچنین به دلیل سختی شنود یا دستکاری سیگنال‌های نوری، سطح امنیت آن‌ها بسیار بالاتر از کابل‌های مسی است و این امر به‌ویژه برای مراکز حساس مالی، نظامی و تحقیقاتی اهمیت حیاتی دارد؛ فیبر نوری نه تنها در ارتباطات بلکه در حوزه‌های پزشکی مانند اندوسکوپی و جراحی‌های دقیق، صنایع نظامی، سنسورها و حتی سیستم‌های تصویربرداری نیز به‌کار می‌رود و به همین دلیل دامنه کاربرد آن بسیار گسترده است؛ از نظر اقتصادی نیز با وجود هزینه اولیه نسبتاً بالا برای نصب و راه‌اندازی، در بلندمدت صرفه‌جویی چشمگیری ایجاد می‌کند زیرا کابل‌های فیبر عمر طولانی‌تری دارند، کمتر دچار خرابی می‌شوند و نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر ندارند؛ وزن کم و انعطاف‌پذیری بالا نیز نصب آن‌ها را آسان‌تر کرده و امکان توسعه شبکه‌های عظیم شهری و بین‌کشوری را فراهم آورده است؛ با رشد نیاز جهانی به اینترنت پرسرعت، بسیاری از کشورها سرمایه‌گذاری‌های کلانی برای توسعه زیرساخت فیبر انجام داده‌اند تا بتوانند بستر لازم برای فناوری‌هایی چون اینترنت اشیا، شهرهای هوشمند، آموزش آنلاین و نسل پنجم اینترنت همراه را فراهم کنند؛ جالب است بدانیم که ظرفیت انتقال داده در فیبرهای نوری به قدری بالاست که می‌تواند حجم عظیمی از اطلاعات را تنها در کسری از ثانیه منتقل کند، موضوعی که برای اقتصاد دیجیتال و آینده ارتباطات بسیار حیاتی است؛ این فناوری علاوه بر ارتقاء سرعت و کیفیت ارتباطات، به بهبود کیفیت زندگی دیجیتال مردم، توسعه خدمات آنلاین، رشد تجارت الکترونیک و حتی افزایش بهره‌وری صنعتی کمک می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت که فیبر نوری نه تنها ابزاری برای اتصال سریع‌تر به اینترنت است بلکه کلید توسعه اقتصادی و اجتماعی در دنیای امروز و آینده به شمار می‌رود و همین اهمیت باعث شده تا بسیاری از کارشناسان، آن را شاه‌راه ارتباطی قرن حاضر بنامند، زیرا آینده روشن و پرسرعت جهان بدون بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده فیبر نوری غیرقابل تصور خواهد بود.